سرمایه نگر، پایگاه مستقل تحلیل و آموزش بازار سرمایه پایگاه مستقل تحلیل و آموزش بازار سرمایه
به گزارش سرمایه نگر، در دورهای اخیر انتخابات ریاست جمهوری یکی از مباحث و موضوعاتی که به کرات از زبان کاندیداها شنیده می‌شد، بازار سرمایه بود و هر کاندید برنامه‌های بسیاری را پیرامون این بازار در جهت جلب رضایت و رای قشر سهامدار طرح و عنوان می‌کرد. از همین رو، حمایت از بازار سرمایه و حفاظت از منافع سهامداران به ویژه سهامداران خرد یکی از شعارهای محوری و مورد تاکید ابراهیم رئیسی بود.
دولت ابراهیم رئیسی به صورت رسمی در دوازدهمین روز مرداد ماه سال ۱۴۰۰ آغاز به کار کرد که در آن روز، شاخص کل بورس تهران با رشد ۱.۲ درصدی در کانال ۱ میلیون ۳۷۵ هزار واحد قرار گرفت و در فردای آن روز بیش از ۲ درصد رشد داشت.
رشد بازار سرمایه در روزهای ابتدایی شروع به کار رییس جمهور جدید نشان می‌دهد که اهالی بازار سرمایه، سهامداران و سرمایه‌گذاران در ابتدا نسبت بهبود اوضاع اقتصاد کشور و به خصوص بازار سرمایه با انتخاب ابراهیم رییسی به عنوان رییس جمهور، خوشبین بودند و از همین رو، تا مدت‌ها جو مثبت بر بورس حاکم بود.
شاخص کل بورس تهران از ابتدای روی کار آمدن دولت رییسی تا به امروز رشد ۴۹.۷ درصدی داشته که در ظاهر عملکرد مثبت و قابل قبولی را بیان می‌کند. شاخص کل هم وزن نیز از ۱۲ مرداد ماه سال ۱۴۰۰ تا به امروز افزایش جالب توجه ۷۶ درصدی داشته است.
هر چند بررسی روند شاخص‌های بورس در مدت زمان گذشته از روی کار آمدن دولت جدید نشان از بهبود اوضاع و رشد دارد اما؛ به اعتقاد کارشناسان و فعالان بازار سرمایه، این رشد صرفا به واسطه رشد چندین سهم شاخص‌ساز بوده و چندان نمی‌توان آن را به کل بازار تعمیم داد و تغییرات اغلب سهم‌ها و پرتفوهای سهامداران بسیار کمتر از آن است.
عدم رشد ارزش سبد سهام سهامداران و سرمایه‌گذاران در این مدت سبب شد تا خیلی زود و با شدت بالا اعتماد از بازار سرمایه کشور از دست برود و موضع سرمایه‌گذاران و سهامداران چندان به نفع و هم سو با تیم اقتصادی دولت نیست.
یکی از دلایلی که رشد بازار سرمایه در این مدت چندان به دل سهامداران ننشسته این است که افزایش شاخص هر چند در ظاهر مثبت بوده اما؛ در مقایسه با تورم حاکم بر اقتصاد کشور، چندان به چشم نمی‌آید و عملا رشد شدید تورم، موجب شده تا عملکرد بازار سهام ضعیف به نظر برسد. در واقع، در مقایسه با تورم، بورس ایران عقب مانده و روز به روز شاهد کاهش ارزش سبدهای سرمایه‌گذاری هستیم.
ارزش بازار بورس ایران در آغاز به کار دولت جدید (۱۲ مرداد ۱۴۰۰) حدود ۶،۳۶۴ هزار میلیارد تومان بود و اکنون در ششمین روز شهریور ماه سال ۱۴۰۲ به ۸،۵۴۲ هزار میلیارد تومان رسیده است اما؛ ارزش بازار بر حسب دلار آزاد در همین مدت از ۲۴۸ میلیارد دلار به ۱۷۴ میلیارد دلار معادل ۴۲.۵ درصد کاهش یافته است.
این بازدهی پایین با وجود وعده‌ها و شعارهای حمایت از بازار سرمایه موجب از دست رفتن اعتماد سرمایه‌گذاران به این بازار شده و مردم تمایلی به سرمایه‌گذاری در این بازار ندارند؛ به طوری که در حال حاضر اصلی‌ترین نیاز و عاملی که می‌تواند بورس را به تحرک وادارد و به روزهای خوش گذشته برگرداند، جلب مجدد اعتماد عموم مردم است.
این بی میلی از خروج روز افزون پول از بازار و رکود بازار در این مدت برداشت می‌شود و فرسایشی شدن معاملات را به همراه داشت.
بازدهی پایین بورس در مقایسه با تورم و سایر بازارها و سقوط‌های بسیار و شدید قیمت سهم‌ها نارضایتی را در فعالان بازار سرمایه به اوج خود رسانده؛ به گونه‌ای که نه تنها ورود پول حقیقی اتفاق نمی‌افتد بلکه خروج پول روز به روز بیشتر می‌شود.
ارزش معاملات سهام و صندوق‌های سهامی مدت‌ها است از روزهای اوج خود فاصله گرفته و در مدتی است در ارقامی‌نازل قرار گرفته است. در حالی که رکورد ۲۵ هزار میلیارد تومان ارزش معاملات سهام و صندوق‌های سهامی‌در همین دولت به ثبت رسیده، این روزها به زحمت به ۴ هزار میلیارد تومان می‌رسد.
رشد منطقی و معمول بازار سرمایه به عنوان آیینه تمام نمای اقتصاد کشور، با هدایت نقدینگی از فضای واسطه‌گری به سمت تولید، در نهایت موجب بهبود وضعیت اقتصادی کشور و افزایش رفاه عمومی می‌شود اما؛ عدم توسعه فرهنگ سرمایه‌گذاری صحیح و از بین بردن اعتماد مردم به بازار سرمایه کشور، پول‌های سرگردان را به سمت بازارهای مسکن، سکه و طلا و ارز سرازیر کرد و شاهد جهش بلند قیمت‌ها در این بازارها طی سال‌های اخیر بوده‌ایم.
برخی آمار و ارقام اعلام شده همچون حجم واریزی‌های مردم بابت پیش خرید خودرو در بورس کالا نشان داد که نقدینگی در دست مردم بسیار است اما؛ این نقدینگی به درستی به سمت تولید هدایت نشده و در صورتی که این حجم سنگین از نقدینگی در مسیر درست سرمایه‌گذاری شود و فرهنگ سرمایه‌گذاری صحیح در بین مردم جا بیفتد، اتفاق مثبت در فضای اقتصادی کشور رخ خواهد داد.
در واقع عملکرد دولت سیزدهم و تصمیمات اخذ شده در خصوص صنایع که بعضا خلاف وعده‌های داده شده در مورد عدم قیمت‌گذاری دستوری، اعتماد سازی و حمایت‌های همه جانبه از سرمایه مردم است، آسیب‌های شدیدی را به بازار سهام کشور وارد کرده است و به تبع آن، سایر بازارها نیز روندی در پیش گرفتند که چندان خوشایند اکثریت جامعه نبوده و همه اقشار را تحت تاثیر قرار داده است.
علی غلامرضائی
